Safety Use of Insulin (วันพุธ ที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๕๓ )

         ผู้ช่วยศาสตราจารย์อัจฉริยา พงษ์นุ่มกุล และ รองศาสตราจารย์ทิพาพันธ์   สังฆะพงษ์ ซึ่งเป็นอาจารย์และผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบบต่อมไร้ท่อ โดยเฉพาะโรคเบาหวาน จัดเสวนาหัวข้อ Safety Use of Insulin ร่วมกับอาจารย์ในภาควิชาฯ เพื่อหาแนวทางการบริหารยาอินซูลินอย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากผลข้างเคียงอาจก่อให้เกิดอันตรายถึงแก่ชีวิต อันเกิดจากการใช้ที่ผิดวิธี อาจารย์ทั้ง 2 ท่านเล่าถึงประสบการณ์การทำแนวปฏิบัติ (Guideline) การใช้ยาอินซูลินให้แก่ นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้น ปีที่ 3 ในวิชาปฏิบัติการพยาบาลบุคคลที่มีปัญหาสุขภาพเบี่ยงเบน 3 ซึ่งขณะนั้น การเรียนการสอนบนหอผู้ป่วย พบว่ามีแพทย์สั่งการรักษาด้วยยาอินซูลิน พยาบาลเป็นผู้รับคำสั่งการรักษา และปฏิบัติตามโดยขาดการประเมินความเหมาะสมของการให้การรักษานั้นๆ เช่น กรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถรับประอาหารได้ แต่มีการสั่งฉีดยา ผู้ป่วยจึงเกิดภาวะ น้ำตาลในเลือดต่ำ (hypoglycemia) ความผิดพลาดดังกล่าวไม่ควรเกิดขึ้น  อย่างไรก็ตามประสบการณ์ในการดูลผู้ป่วยเบาหวานของพยาบาล ที่อาจจะยังไม่เคยพบปัญหาจากการใช้ยา อาจเป็นสาเหตุให้เกิดอันตรายได้ โดยเฉพาะนักศึกษาพยาบาลและพยาบาลจบใหม่ เหตุผลดังกล่าวเป็นที่มาของการจัดทำแนวปฏิบัติ โดยปรึกษา นพ.วิวัฒน์ รอดประเสริฐ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อ มีการปรับ Guideline นี้อีก 2 ครั้ง จนได้ Guideline โดยใช้ชื่อว่า Caution : Insulin

ผู้เข้าร่วมเสวนาเห็นด้วยกับการจัดทำ Guideline ดังกล่าว แต่มีประเด็นที่เสนอให้ปรับแก้ใน  Guideline  ดังนี้

1. เปลี่ยนชื่อ เอกสาร Caution : Insulin  เป็น Safety use of Insulin
2. ปรับหัวข้อ ประเมินผู้ป่วย  ข้อ  1.  ค่า DTX  ปรับเพิ่มเติมเป็นคำว่า ดูจากแพทย์เขียนกำกับไว้ในคำสั่งการรักษา
3. หัวข้อ Nurse ต้องรู้ Action& Side effect  ของยา Insulin แต่ละชนิด  ปรับเพิ่มเติมเป็น   Nurse ต้องรู้  Action, Onset  & Side effect  ของยา Insulin แต่ละชนิด 
4. หลัก  6 R  ให้เขียนเป็นแนวทางเดียวกัน คือ Right …….. : ถูก.......... โดย........... เช่น  Right  Pateint : ถูกคน โดย …(วิธีการ)……………..
5. หัวข้อ  Right Drug  นักศึกษาต้องเตรียมความรู้เกี่ยวกับ action ของยา  Insulin  ระยะเวลาที่ยาออกฤทธิ์ และออกฤทธิ์สูงสุด  ผลข้างเคียงของยา  ปรับเปลี่ยนเป็น  นักศึกษาต้องรู้เกี่ยวกับชนิดของยา Insulin , Check ชนิดของ Insulin  ให้ตรงตามแผนการรักษา
6. หัวข้อ Right Dose ข้อย่อย Check ชนิดของ Insulin  ให้ตรงตามแผนการรักษา ให้ย้ายไปใส่ในหัวข้อ Right Drug 
7. หัวข้อ Right Dose ข้อย่อย  Check scale syring insulin  ว่าถูกต้องกับ dose ยาตามแผนการรักษาหรือไม่ ปรับเปลี่ยนเป็น  Check scale syring insulin  ว่าถูกต้องกับ dose ยาตามสลากยาข้างขวด และตรงตามคำสั่งการรักษาหรือไม่
8. หัวข้อ  Right  time นักศึกษาต้อง review ความรู้ในเรื่องยา ฯลฯ ปรับเปลี่ยนเป็น  ฉีดยาได้ตรงตามเวลา  ตามแผนการรักษาของแพทย์  คำสั่ง  Stat dose  ควรให้ผู้ป่วยได้รับยาทันที ภายใน 15 นาที
9. หัวข้อ Right  Record  ชนิด ปริมาณ เวลา วิถีทางที่ให้ และการสังเกตภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิด ปรับเปลี่ยนเป็น  Right  Record ( Document) บันทึกลงในเอกสารเกี่ยวกับ ชนิด ปริมาณ เวลา วิถีทางที่ให้ และการสังเกตภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิด

ข้อเสนอแนะอื่นๆ

1. ควรมีการนำแนวทางการบริหารยาอินซูลินไปใช้จริงในทางปฏิบัติ และเสนอแนะ/ปรับ ให้เหมาะสมต่อไป
2. การบริหารยาอินซูลินทาง IV  อาจจะแยก mapping อีกชุดหนึ่ง
3. การบริหารยาอย่างถูกต้องควรมีการอ้างอิงข้อมูลตามหลักเภสัชวิทยาให้ชัดเจน เช่น Stat dose มีกำหนดเวลาการให้ยาอย่างไร ถือตาม Onset ของยาหรือไม่

หลังจากเสวนาจึงได้แนวปฏิบัติใหม่ โดยมีชื่อว่า Safety Use of Insulin และมีรายละเอียดดังที่แนบมา