ผศ.ดร.กรองได  อุณหสูติ

         เมื่อวันที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ได้จัดเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการเรียนการสอน เรื่อง “โครงสร้างหลักสูตรพยาบาลศาสตร์” โดยมี ผศ.ดร.กรองได อุณหสูต นำการเสวนา และผศ.ธิติมา จำปีรัตน์ รองคณบดีฝ่ายการศึกษา ได้เข้ามาให้ความรู้และร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้

เกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับปริญญาตรี พ.ศ. ๒๕๔๘

          โครงสร้างหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นไปตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการเรื่องเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับปริญญาตรี พ.ศ. ๒๕๔๘ ดังนี้
          ๑. ปรัชญาและวัตถุประสงค์ของหลักสูตร

• มีความสัมพันธ์สอดคล้องกับ แผนพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษาของชาติ ปรัชญาของการ
  อุดมศึกษา ปรัชญาของสถาบันอุดมศึกษา และมาตรฐานวิชาการและวิชาชีพ (สภาการพยาบาล)
• มีความรอบรู้ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ
       - มีความสามารถในการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้
       - มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์อย่างเป็นระบบ
       - มีความสามารถในการหมั่นแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง
       - มีความสามารถติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น
       - มีคุณธรรมและจริยธรรม

๒. ระบบการจัดการศึกษา
ระบบการจัดการศึกษามี ๒ แบบ คือ แบบ ๒ ภาคการศึกษา และ ๓ ภาคการศึกษา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เลือกจัดการศึกษาแบบ ๒ ภาคการศึกษา หรือระบบทวิภาค โดย ๑ ปีการศึกษา แบ่งออกเป็น ๒ ภาคการศึกษาปกติ ซึ่ง ๑ ภาคการศึกษาปกติมีระยะเวลาศึกษาไม่น้อยกว่า ๑๕ สัปดาห์ ทั้งนี้การศึกษาภาคฤดูร้อน กำหนดระยะเวลาและจำนวนหน่วยกิต มีสัดส่วนเทียบเคียงกันกับ การศึกษาภาคปกติ คือ ประมาณ ๘-๑๐ สัปดาห์

๓. การคิดหน่วยกิต
รายวิชาภาคทฤษฎี ที่ใช้เวลาบรรยายหรืออภิปรายปัญหา ไม่น้อยกว่า ๑๕ ชั่วโมงต่อภาคการศึกษาปกติ ให้มีค่าเท่ากับ ๑ หน่วยกิต ระบบทวิภาค รายวิชาภาคปฏิบัติ ที่ใช้เวลาฝึกปฏิบัติไม่น้อยกว่า ๖๐ ชั่วโมงต่อภาคการศึกษาปกติ ให้มีค่าเท่ากับ ๑ หน่วยกิต ระบบทวิภาค

๔. จำนวนหน่วยกิตรวมและระยะเวลาการศึกษา
หลักสูตรปริญญาตรี(๔ปี) ให้มีจำนวนหน่วยกิตรวมไม่น้อยกว่า ๑๒๐ หน่วยกิต ใช้เวลาศึกษาไม่เกิน ๘ ปีการศึกษา สำหรับการลงทะเบียนเรียนเต็มเวลา และไม่เกิน ๑๒ ปีการศึกษา สำหรับการลงทะเบียนเรียนไม่เต็มเวลา ซึ่งจำนวนหน่วยกิตรวมของหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต ของคณะพยาบาลศาสตร์ มีจำนวน ๑๔๓ หน่วยกิต

โครงสร้างหลักสูตรระดับปริญญาตรี

๑.หมวดวิชาศึกษาทั่วไป หมายถึง วิชาที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้อย่างกว้างขวาง มีโลกทัศน์ที่กว้างไกล มีความเข้าใจธรรมชาติ ตนเอง ผู้อื่นและสังคม เป็นผู้ใฝ่รู้ สามารถคิดอย่างมีเหตุผล สามารถใช้ภาษาในการติดต่อสื่อสารความหมายได้ดี มีคุณธรรม ตระหนักในคุณค่าของศิลปะและวัฒนธรรม ทั้งของไทยและของประชาคมนานาชาติ สามารถนำความรู้ไปใช้ในการดำเนินชีวิตและดำรงตนอยู่ในสังคมได้เป็นอย่างดี โดยมีหน่วยกิตรวมไม่น้อยกว่า๓๐ หน่วยกิต

๒. หมวดวิชาเฉพาะ หมายถึง วิชาแกน วิชาเฉพาะด้านวิชาพื้นฐานวิชาชีพและวิชาชีพ ที่มุ่งหมายให้ผู้เรียนมี ความรู้ความเข้าใจและปฏิบัติงานได้ โดยให้มีจำนวนหน่วยกิตรวม ไม่น้อยกว่า ๘๔ หน่วยกิต

๓.หมวดวิชาเลือกเสรี หมายถึง วิชาที่มุ่งให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจตามที่ตนเองถนัดหรือสนใจ โดยเปิด โอกาสให้ผู้เรียนเลือกเรียนรายวิชาใดๆในหลักสูตรระดับปริญญาตรี โดยให้มีจำนวนหน่วยกิตรวม ไม่น้อยกว่า ๖ หน่วยกิต

          ทั้งนี้ ผศ.ธิติมา จำปีรัตน์ กล่าวว่า หมวดวิชาศึกษาทั่วไป มุ่งเน้นพัฒนาคน หมวดวิชาเฉพาะ เปรียบเหมือนอาวุธที่นำไปใช้ในการประกอบอาชีพ และหมวดวิชาเลือกเสรี เป็นวิชาที่ผู้เรียนสนใจที่จะเรียนรู้ เช่น โยคะ เต้นรำ หรือวิชาที่จะเสริมความเข้าใจในศาสตร์ที่กำลังศึกษาอยู่ ซึ่งเชื่อว่าทั้ง ๓ หมวดวิชา จะทำให้เป็นบัณฑิตที่สมบูรณ์ได้

          ผศ.ดร.กรองได อุณหสูต ได้เน้นว่า การจัดหลักสูตรพยาบาลศาสตร์บัณฑิต นอกจากจะต้องอิงเกณฑ์ ของสกอ.และ ข้อบังคับสภาการพยาบาลว่าด้วยการให้ความเห็นชอบหลักสูตรการศึกษาวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ระดับวิชาชีพ ๒๕๔๕ แล้ว หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตทุกสถาบันที่จะใช้สอนในปีการศึกษา ๒๕๕๔ เป็นต้นไป ต้องอ้างอิงตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษา (TQFEd) ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ด้วย

เกณฑ์การวัดผลและการสำเร็จการศึกษา

          ทุกสถาบันอุดมศึกษาต้องกำหนดเกณฑ์การวัดผล เกณฑ์ขั้นต่ำของแต่ละรายวิชาและเกณฑ์การสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร โดยต้องเรียนครบตามจำนวนหน่วยกิตที่กำหนดไว้ในหลักสูตร และต้องได้รับคะแนนเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า ๒.๐๐ จากระบบ ๔ ระดับคะแนน หรือเทียบเท่า จึงถือว่าจบหลักสูตรปริญญาตรี

การพัฒนาหลักสูตร

          ทุกสถาบันอุดมศึกษาจะต้องมีการพัฒนาหลักสูตรให้ทันสมัย แสดงการปรับปรุงดัชนีด้านมาตรฐานและคุณภาพการศึกษาเป็นระยะๆ และมีการประเมินเพื่อพัฒนาหลักสูตรอย่างต่อเนื่องทุก ๕ ปี

          ท้ายนี้ ผศ.ธิติมา จำปีรัตน์ กล่าวว่าคุณลักษณะของบัณฑิตที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ของคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลจะต้องมี ๑. แกร่งวิชา ๒. ชำนาญปฏิบัติ ๓. มีจิตสาธารณะ และ ๔. การใฝ่เรียนรู้ตลอดชีวิตและทักษะทางสังคม ซึ่งจะช่วยให้เป็นบัณฑิตที่สมบูรณ์

** download เอกสารเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการเรียนการสอน โครงสร้างหลักสูตรพยาบาลศาสตร์

อ.พรสินี เต็งพานิชกุล 
บันทึก 
๓ พฤษภาคม ๒๕๕๓